2 kwietnia 2005 r. o godz. 21.37 odszedł do Domu Ojca papież Jan Paweł II, święty. Był pierwszym papieżem z Polski, a także pierwszym po 455 latach biskupem Rzymu, nie będącym Włochem.
Długoletnie zmagania z chorobą i ze starością były osobistym przykładem głoszonych przez Jana Pawła II na ten temat poglądów, w których podkreślał godność ludzkiego cierpienia i odnosił je do męki Chrystusa.
Zmarł o godzinie 21:37, po zakończeniu Apelu Jasnogórskiego, w pierwszą sobotę miesiąca, w wigilię Święta Miłosierdzia Bożego, w 9666. dniu swojego pontyfikatu. Wkrótce zaczęto nazywać go Janem Pawłem Wielkim.
Pogrzeb Jana Pawła II odbył się w piątek, 8 kwietnia 2005 r. W uroczystościach pogrzebowych na placu św. Piotra uczestniczyło ok. 300 tysięcy wiernych, a w całym Rzymie zgromadziło się 5 mln ludzi, w tym ok. 1,5 mln Polaków. Wielu zgromadzonych miało transparenty Santo subito („święty natychmiast”).
13 maja 2005 papież Benedykt XVI zezwolił na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II. 1 maja 2011, w Święto Miłosierdzia Bożego, nastąpiła beatyfikacja Jana Pawła II, a 27 kwietnia 2014 roku nastąpiła kanonizacja papieży Jana Pawła II i Jana XXIII.