Waldemar Bartosz
Polskie miesiące są pełne ważnych wydarzeń: haniebnych i chwalebnych. Oba te wartościujące aspekty wyczerpują wydarzenia sprzed 40 lat. Dla przypomnienia – w 1984 r., cztery lata po wybuchu entuzjazmu jaki niosła „Solidarność” i w trzy lata po zamachu na rodzącą się wolność – w rocznicę stanu wojennego, młodzież Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie powiedziała – NIE. Protest przeciw usunięciu krzyży z sal szkolnych prowadzili na wzór strajkujących kilka lat temu zakładów – w formie strajku okupacyjnego.
Przez dwa tygodnie nie opuścili szkoły, pomimo szykan, zastraszania ich rodziców, wyłączeniu światła elektrycznego i wody. Odnieśli moralne zwycięstwo. Ten chwalebny czyn społeczność włoszczowska i szerzej – ogólnopolska otrzymała od młodzieży przykład odwagi. Jednocześnie byliśmy świadkami czynów haniebnych – większość ze strajkujących nie mogła przystąpić do egzaminu maturalnego, duża część otrzymała wilczy bilet, skutkujący odmową przyjęcia do innych szkół.
Szczytem tych dyktatorskich – komunistycznych szykan był proces dwóch księży – opiekunów włoszczowskiej młodzieży: ks. Marka Łabudy i ks. Andrzeja Wilczyńskiego. 11 czerwca 1985 r. Sąd Rejonowy w Jędrzejowie, gdzie odbywał się proces tych duchownych, zmienił się w bastion SB. Kamery, aparaty fotograficzne i zgraja SB-ków rejestrowała towarzyszące procesowi okoliczności. Do głównych wydarzeń towarzyszących należały dziesiątki, setki zebranych pod sądem ludzi. Przybyli z poczucia moralnej powinności, aby być z tymi, którzy cierpią niesprawiedliwość.
W 40. rocznicę tych wydarzeń w Jędrzejowie – 14 czerwca 2025r. w Miejskim Centrum Kultury dziesiątki słuchaczy miało możliwość odświeżenia pamięci dotyczącej tamtych wydarzeń. Dr Ryszard Śmietanka – Kruszelnicki z kieleckiej Delegatury IPN i mecenas Marek Banasik – obrońca oskarżonych w procesach politycznych, przedstawili źródła, przebieg i konsekwencje „sprawiedliwości socjalistycznej”. Rezultatem owego procesu duchownych było skazanie ich na kary więzienia, złagodzone po odwołaniu do sądu okręgowego. Jednocześnie kilkunastu uczestników milczącego protestu miejscowe Kolegium ds. Wykroczeń skazanych zostało na trzymiesięczne kary aresztu z zamianą na karę finansową ówczesnych 20 tysięcy złotych. Byli to zarówno mieszkańcy Kielc, również Sosnowca i moja skromna osoba.
To dzisiejsze odświeżenie pamięci zorganizowało Stowarzyszenie Obrony Pamięci Ziemi Jędrzejowskiej, Region Świętokrzyski NSZZ „Solidarność” i Burmistrz Jędrzejowa.
Pan Marcin Piszczek – Burmistrz Jędrzejowa prowadził spotkanie przy współudziale Prezesa Stowarzyszenia – Tomasza Olszewskiego. Obecność czterech bohaterek – uczestniczek włoszczowskiego strajku oraz siostry ks. Marka Łabudy podnosiło rangę i autentyczność spotkania. Towarzysząca temu wydarzeniu wystawa fotografii strajkującej młodzieży i wybrane dokumenty ukazujące rodzaj kar przybliżały dramaturgię wydarzeń sprzed 40 lat.
Na uwagę zasługuje wypowiedź Pań – uczestniczek strajku: „niczego nie żałujemy, gdyby trzeba było, zrobiłybyśmy tak samo”.
