Kazimierz Pasternak
Wedle ustawy o społecznej inspekcji pracy z dnia 24 czerwca 1983r. społeczni inspektorzy pracy w bieżącej realizacji ustawowych zadań i zwiększenia ich skuteczności współdziałają z Państwową Inspekcją Pracy (PIP) i innymi organami nadzoru i kontroli warunków pracy. Bieżące współdziałanie z PIP w szczególności dotyczy poradnictwa prawnego oraz szkoleń, kontroli wykonania zaleceń i uwag społecznych inspektorów pracy adresowanych do pracodawców. Inspektorzy PIP każdorazowo na umotywowany wniosek zakładowego społecznego inspektora pracy uzgodniony z zakładowymi organizacjami związkowymi, dotyczący spraw zagrożenia zdrowia i życia pracowników, przeprowadzają kontrolę oraz wszczynają postępowanie w sprawach wykroczenia przeciwko prawom pracownika. Ponadto zakładowy społeczny inspektor pracy ma prawo każdorazowo uczestniczyć kontrolach przeprowadzanych w zakładzie przez inspektora z Państwowej Inspekcji Pracy oraz w podsumowaniu kontroli, co nie zawsze ma miejsce.
Warto podkreślić, że z mocy cytowanej ustawy Państwowa Inspekcja Sanitarna, Urząd Dozoru Technicznego oraz inne organy nadzoru kontroli warunków pracy obowiązane są do udzielania społecznej inspekcji pracy pomocy w wykonywaniu jej zadań. Ustawodawca z oczywistych względów nie określa praktycznej procedury odpowiadającej na pytanie w jaki sposób pomoc ta ma być udzielana. Tak więc, to od społecznego inspektora pracy zależy inicjatywa w tym zakresie, zwracając uwagę na posiadanie dowodu sygnalizowanej sprawy i sfinalizowanie tematu, co ma niebagatelny wpływ na skuteczność podejmowanych przez sip interwencji.
Obowiązek ustawowy współdziałania w wykonywaniu zadań z pracownikami, ich przedstawicielami a zwłaszcza ze związkami zawodowymi ma służba medycyny pracy. Polega on w szczególności na bieżącej, wzajemnej wymianie informacji o zagrożeniach zdrowia występujących na stanowiskach pracy, uczestniczeniu w inicjatywach prozdrowotnych podejmowanych na rzecz pracowników, zwłaszcza dotyczących programów promocji zdrowia oraz dokonywaniu wyborów form opieki zdrowotnej i programów ich wdrażania, odpowiednich do zakładu pracy i występujących w nim zagrożeń zdrowotnych.
Społeczna Inspekcja Pracy na bieżąco współdziała z organizacjami związkowymi w zakresie ustawowym i uczestniczy w przeglądach warunków pracy. Z mocy art. 23712 ustawy Kodeks pracy §2, przewodniczącym powołanej przez pracodawcę komisji bezpieczeństwa i higieny pracy jest pracodawca lub osoba przez niego upoważniona a wiceprzewodniczącym – społeczny inspektor pracy. Społeczny inspektor pracy na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy wchodzi obowiązkowo w skład zespołu powypadkowego powołanego przez pracodawcę.