Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest inicjatywą ustawodawczą podjętą w 2010r. przez śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W założeniu prezydenta to święto, to wyraz hołdu dla żołnierzy tzw. drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji patriotycznych, za krew przelaną w obronie Ojczyzny. Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” to także wyraz hołdu dla licznych społeczności lokalnych, którym patriotyzm i stała gotowość ofiar na rzecz niepodległości Polski pozwoliły na kontynuację oporu przez cały okres PRL. 1 marca to rocznica wykonania w Warszawie w 1951r. wyroku śmierci na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”. Datę tę dla święta Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych zaproponował ówczesny prezes Instytutu Pamięci Narodowej śp. Janusz Kurtyka.
„Żołnierze Wyklęci/Niezłomni” to termin określający polskie podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne po II wojnie światowej, stawiające opór sowietyzacji Polski. Liczbę członków wszystkich organizacji i grup konspiracyjnych szacuje się na 120-180 tys. Ostatni członek ruchu oporu – Józef Franczak ps. „Lalek” – zginął w obławie na Lubelszczyźnie osiemnaście lat (!) po wojnie – 21 października 1963r.
W świętokrzyskich uroczystościach obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, jak co roku, będą uczestniczyć przedstawiciele Zarządu Regionu Świętokrzyskiego NSZZ „Solidarność”.
