Marta Śnioch
Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy działaczy związkowych polega na zakazie wypowiadania i rozwiązywania stosunku pracy przez pracodawcę bez uzyskania uprzedniej zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej. Zgody zarządu związkowego wymaga również jednostronna zmiana warunków pracy lub płacy na niekorzyść chronionego pracownika.
Konsekwencją takiej ochrony jest konieczność uzyskania przez pracodawcę wyrażonej w formie uchwały zgody uprawnionego organu związkowego na wypowiedzenie (w tym również na wypowiedzenie zmieniające) bądź rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia oraz na jednostronną zmianę warunków pracy lub płacy, i to bez względu na przyczyny, dla których pracodawca zamierza dokonać takiej czynności.
Wymagana przepisem art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych zgoda na rozwiązanie, wypowiedzenie lub zmianę powinna być wyrażona przed złożeniem przez pracodawcę odpowiedniego oświadczenia. Naruszeniem zasad ochrony będzie zatem następcze uzyskanie takiej zgody.
Mając na uwadze fakt, że zakaz dotyczy zarówno wypowiedzenia, jaki i rozwiązania stosunku pracy, w przypadku gdy pracownik zostanie objęty ochroną z art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych w okresie biegnącego już wypowiedzenia stosunku pracy, pracodawca powinien wystąpić o zgodę na rozwiązanie stosunku pracy. W przypadku nieuzyskania jej powinien złożyć chronionemu pracownikowi ofertę cofnięcia wypowiedzenia umowy o pracę.
Przepis art. 32 ust. 1¹ ustawy o związkach zawodowych zakreśla zarządowi organizacji związkowej termin na wyrażenie zgody lub odmowę wyrażenia zgody, która wynosi:
1) 14 dni roboczych liczonych od dnia złożenia przez pracodawcę pisemnego zawiadomienia o zamiarze wypowiedzenia, z podaniem przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie;
2) 7 dni roboczych liczonych od dnia złożenia przez pracodawcę pisemnego zawiadomienia o zamiarze rozwiązania stosunku pracy, z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie.
Bezskuteczny upływ tych terminów będzie równoznaczny z wyrażeniem zgody przez zarząd organizacji związkowej.
Analogiczne zasady dotyczą wypowiadania, jednostronnej zmiany na niekorzyść i rozwiązywania innych niż stosunek pracy stosunków prawnych, na których świadczona jest praca przez działacza związkowego objętego szczególną ochroną.