Kazimierz Pasternak
Prawo do wypoczynku wpisuje się w przyrodzoną i niezbywalną godność człowieka. Jest segmentem moralności i prawa. Jedno z przykazań Dekalogu nakazuje, abyśmy pamiętali – aby dzień święty święcić. Wedle Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Prawo do wypoczynku znajduje się w katalogu podstawowych zasad prawa pracy. W świetle art. 14 ustawy Kodeks pracy pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz urlopach wypoczynkowych. Pracownikowi przysługuje w każdym tygodniu prawo do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku, obejmującego co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. W przypadku zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy, tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin ustaloną na 24 godziny. Odpoczynek dodatkowo jest regulowany przerwami w pracy. Jeżeli twój dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, wówczas masz prawo do 15 minutowej przerwy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Jeśli jest dłuższy niż 9 godzin wówczas zachowujesz prawo do dodatkowej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut. A jeśli twój dobowy wymiar czasu pracy jest dłuższy niż 16 godzin, masz prawo do kolejnej przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut. Jeśli jesteś osobą niepełnosprawną masz prawo do dodatkowej 15 minutowej przerwy wliczanej do czasu pracy.
Pracodawca może dodatkowo wprowadzić jedną przerwę w pracy w wymiarze 60 minut wliczoną do czasu pracy, którą wprowadza się do obiegu zakładowego w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy, albo w umowie o pracę. W równoważnym systemie czasu pracy, jeżeli pracujesz do 16 lub do 24 godzin przysługuje ci bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy odpoczynek przez okres odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin.
Pracodawca może zadbać o skrócenie dobowego wymiaru czasu pracy pracowników z zachowaniem prawa do wynagrodzenia ze względu na wysokie temperatury otoczenia. Zgodnie z art. 152 § 1 ustawy Kodeks pracy pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego płatnego urlopu wypoczynkowego, którego nie może się zrzec. Urlopu udziela się w dniach pracy, zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy. Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, z tym, że co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Przesunięcie terminu urlopu może nastąpić na umotywowany wniosek pracownika.