Strona główna 5 TSS 42 (1505) 2 grudnia 2025 5 Praca w porze jesienno-zimowej

Kazimierz Pasternak

Planowe, cykliczne przeglądy warunków pracy organizowane przez pracodawcę z udziałem organizacji związkowych, społecznej inspekcji pracy pozwalają na wyeliminowanie powstałych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka w środowisku pracy z uwzględnieniem między innymi niskich temperatur związanych z porami roku. Praca na otwartej przestrzeni w nieogrzewanych pomieszczeniach zwłaszcza zimą wymaga dodatkowych zabezpieczeń między innymi poprzez wydanie pracownikom odzieży chroniącej przed zimnem i chłodem. Ponadto obowiązkiem pracodawcy, szczególnie wobec pracowników wykonujących pracę na otwartej przestrzeni jest zapewnienie dodatkowego pomieszczenia na ogrzanie się lub zmianę odzieży. Temperatura w tym pomieszczeniu nie może być niższa niż 160C. Trzeba pamiętać, że miejscowe działanie niskiej temperatury może prowadzić do odmrożeń. Przebywanie człowieka w niskiej temperaturze może wywołać hipotermię, tj. wychłodzenie organizmu. Po obniżeniu temperatury ciała do 350C następuje zagrożenie życia człowieka poprzez niewydolność układów krążenia i oddychania, osłabienie pracy mięśni, senność i omamy. Śmierć następuje w przypadkach obniżenia temperatury ciała człowieka o 50C, co skutkuje migotaniem komór serca i wstrzymaniem oddychania.

W pomieszczeniach pracy temperatura nie może być niższa niż 140C z wyjątkiem chłodni i innych pomieszczeń gdzie obowiązujące procesy technologiczne na to nie pozwalają. Wszędzie, gdzie nie można utrzymać zgodnej z przepisami temperatury należy zapewnić lokalne ogrzewanie, np. poprzez optymalnego wykorzystania wentylatorów czy stosowanie grzejników.

W pomieszczeniach pracy, gdzie wykonywana jest lekka praca fizyczna a także w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 180C. Wedle art. 210 §1 Ustawy Kodeks pracy, w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy, stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia pracownika lub gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia i nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla siebie konsekwencji.

W okresie jesienno-zimowych chłodów występuje wzrost zachorowań pracowników będących w związku przyczynowo-skutkowym z wykonywaną pracą. Stąd konieczność maksymalnej uwagi w tej kwestii ze strony pracodawcy, odpowiedniego przygotowania pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i socjalnych oraz zaopatrzenia pracowników w odpowiednie do tej pory roku środki ochrony indywidualnej, co nie jest bez znaczenia dla ochrony zdrowia pracowników.