Waldemar Bartosz
W poprzednim tygodniu zajmowaliśmy się Wielkimi choć zapomnianymi luminarzami kultury, którzy latami pracowali w Kieleckim Teatrze – Ireną i Tadeuszem Byrskimi. Przypomnienie tych postaci sprawia, że coraz bardziej stajemy się świadomi, że ze zbiorowej pamięci uciekają kolejni Wielcy.
Dzisiaj przypomnimy postać Waldemara Babinicza, nie, nie tego z sienkiewiczowskiego Potopu, lecz dwudziestowiecznego literata, działacza kultury i twórcę znaczących ośrodków intelektualnych na kieleckiej ziemi. Waldemarowi Babiniczowi przyszło żyć w burzliwych czasach, bo przeżył dwie wojny światowe. Dlatego w tym wirze wydarzeń nie wszystkie okoliczności z jego młodości są jasne. Wiadomo, że urodził się w 1902r. w Kowlu na dzisiejszej Ukrainie, wówczas na ziemi pod rosyjskim zaborem a w okresie II Rzeczypospolitej będącego siedzibę powiatu kowelskiego w województwie wołyńskim. Tam właśnie, w młodości Leon Waldemar Babinicz aktywnie uczestniczył w pracach polskiego Sokoła, Straży Kresowej i w Polskiej Organizacji Wojskowej. Studia, jak podają niektóre źródła rozpoczął na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, poświęcając się tam polonistyce. Prawdopodobnie ostatecznie ukończył studia na Uniwersytecie Wileńskim. Przed wojną pracował w różnych czasopismach jako publicysta. Uciekając przed represjami początkowo spod okupacji niemieckiej a następnie spod sowieckiej, ostatecznie wraz z żoną znalazł się na ziemi jędrzejowskiej. I tutaj zaczyna się najważniejsza część jego życia. W 1945r. założył w Pawłowicach k. Sędziszowa Uniwersytet Ludowy, na którym wykładali znakomici luminarze kultury i nauki, m.in. Franciszek Bujak, Stanisław Pigoń czy Kazimierz Nitsch. Władze stalinowskie zlikwidowały tę placówkę jako „relikt wsteczniackiego agraryzmu”. Waldemar Babinicz przeniósł się więc do pobliskiej Rożnicy, gdzie założył Liceum Kulturalno-Oświatowe. I tutaj bywały osobistości życia publicznego: Julian Przyboś, Stanisław Wygodzki, Władysław Broniewski, Ernest Bryll, Anna Kamieńska oraz Igor Newerly. Babiniczowa Rożnica stała się ośrodkiem niezależnej kultury, promieniującym daleko poza ziemię jędrzejowską. Był to znaczący ośrodek ogólnokrajowy. W tym czasie Waldemar Babinicz wydał szereg powieści wydrukowanych przez Wydawnictwo Łódzkie.
Niestety „dyktatura ciemniaków” jak to określił Stefan Kisielewski okres panowania tow. Gomułki nie mogła tolerować takiej „ideologicznej dywersji”. Okazją do likwidacji stał się rok 1968 i protesty studentów.
Kielecka badaczka, pracownik Delegatury IPN, Pani dr Edyta Krężołek opisała sposób inwigilacji a następnie likwidacji ośrodka w Rożnicy. Babinicz wraz z żoną wyrugowani, wręcz fizycznie z Rożnicy, na jesieni 1968r. przeprowadzili się do Nałęczowa, gdzie Waldemar zmarł na atak serca następnego roku.
I tym razem w III Wolnej Polsce nadal nie ma miejsca na publiczne upamiętnienie tej Postaci.
Pałac w Rożnicy opustoszony w roku 2000 gmina sprzedała prywatnemu właścicielowi. Smutne.
