Kazimierz Pasternak
Jednym z kluczowych elementów skuteczności związkowej jest solidna, skonkretyzowana informacja. Dowodowo potwierdzona informacja w danej sprawie ułatwia obronę człowieka zrzeszonego w NSZZ „Solidarność” zarówno w bezpośrednich relacjach z pracodawcą jak i w postępowaniu sądowo – arbitrażowym. Jest podstawą do przygotowania np. negocjacji płacowych, poprawy warunków pracy czy opracowania projektu i ostatecznego wdrożenia do realizacji zakładowych porozumień opartych na przepisach ustawowych, będących źródłem obowiązującego prawa pracy. Tak jest także w przypadkach przygotowania i negocjacji sporów zbiorowych, gdzie bieżąca informacja w posiadaniu związkowych negocjatorów ma kluczowe znaczenie dla końcowego rezultatu, bezpośrednio dotyczącego pracowników, których organizacja związkowa reprezentuje.
Informacje konieczne w pracy związkowej najłatwiej pozyskiwać z bezpośrednich rozmów z pracownikami. Zebrania związkowe to też dobra okazja do pozyskania informacji. Organizacja związkowa będąca z mocy ustawy obrońcą praw i interesów osób wykonujących pracę zarobkową, bezwzględnie i każdorazowo winna zadbać o zestaw koniecznych informacji już na etapie przygotowania opinii dotyczącej sprzeciwu wobec zamiaru nałożenia na pracownika kary porządkowej. To samo dotyczy zamiaru wypowiedzenia lub rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę. Bez rozmowy, kontaktu z pracownikiem zagrożonym rozwiązaniem czy wypowiedzeniem umowy o pracę, interwencja związkowa może okazać się nieskuteczna, daleka od standardów profesjonalizmu związkowego. A przecież zawsze najważniejszy jest człowiek. Obrona człowieka przed patologią mobbingu czy dyskryminacją w miejscu pracy nie może zostać sprowadzona przez związkowców jedynie do haseł. Pracownik poddany presji zastraszenia, izolacji w miejscu pracy, czy wyrafinowanym formom nękania jest dodatkowo zobligowany, wedle przepisów ustawowych, do zdobycia twardych dowodów świadczących o stosowaniu mobbingu przez potencjalnego mobbera. W tych przypadkach aktywność związkowców w pozyskiwaniu potrzebnych informacji jest konieczna, aby skutecznie przerwać tego rodzaju draństwo w miejscu pracy. Jednym ze sposobów pozyskiwania potwierdzonych, przedmiotowo ukierunkowanych informacji jest skorzystanie przez związkowców z art. 28 ustawy z 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych, co najmniej raz w roku kalendarzowym, bez względu na podejmowane przez organizacje związkowe działania takie jak negocjacje wszelkiego rodzaju ze sporami zbiorowymi włącznie. Wedle tego przepisu pracodawca jest obowiązany udzielić na wniosek zakładowej organizacji związkowej informacji niezbędnie koniecznych do działalności związkowej w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku, koniecznie w formie pisemnej. Zakres przedmiotowy spraw, o wyjaśnienie których zwracamy się do pracodawcy jest szeroki i niezamknięty. Ustawodawca w tym przepisie jedynie wymienia przykładowy katalog zagadnień, który może znaleźć się w piśmie adresowanym do pracodawcy. A jest to ważne, chociażby w obecnie trudnym dla zakładów pracy czasie, kiedy rosną koszty działalności pracodawcy, brak jest zbytu produkowanych wyrobów, czy zagrażająca utrata pracy w określonej perspektywie. Wcześniejsza informacja może zapobiec nieszczęściu.