Kazimierz Pasternak
W świetle obowiązującej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.
Katalog podstawowych zasad prawa pracy będący integralnym segmentem ustawy Kodeks pracy zobowiązuje pracodawców do szanowania na co dzień godności i dóbr osobistych pracownika. Z lektury tej ustawy dowiadujemy się, że np. kontrola trzeźwości realizowana przez pracodawcę nie może naruszać godności i dóbr osobistych. Pytanie, jak realizować w praktyce u ściśle zdefiniowanego pracodawcy ten nakaz? Olbrzymie pole w skutecznym egzekwowaniu ustawowego nakazu szanowania godności i dóbr osobistych posiadają zakładowe, międzyzakładowe organizacje związkowe NSZZ „Solidarność”, które uczestniczą w negocjacjach i ostatecznych uzgodnieniach zmian regulaminów pracy, czy innych porozumień zakładowych zawieranych na mocy przepisów ustawowych. Zasadnym jest, aby definicja godności i ochrony dóbr osobistych człowieka, pracownika została uwzględniona w katalogu pojęć stanowiących zakładowe źródło prawa z układami zbiorowymi pracy i regulaminami. Nie może być tak, że ustawowy obowiązek szanowania godności i dóbr osobistych człowieka, pracownika zostanie sprowadzony wyłącznie do sloganu z pominięciem egzekwowalnych gwarancji prawnych w tym zakresie. A już bywają przypadki, gdzie w ślad zakładowych procedur trzeźwościowych realizowanych „zza węgła”, w każdym czasie dodatkowo pracownicy są poddawani kontroli osobistej w atmosferze wszechobecnej podejrzliwości. Gdzie tu jest miejsce na szacunek, czy godność i ochrona dóbr osobistych z minimalizacją negatywnych skutków nadmiernego stresu dla ochrony zdrowia pracownika?
„Solidarność” 43 lata temu podczas masowych strajków przy polowych ołtarzach na fabrycznych placach upominała się o godność ludzkiej pracy, o godność i szacunek dla człowieka. O te wartości dopominała się bardziej niż o chleb powszedni. Błogosławiony ks. Jerzy Popiełuszko, patron NSZZ „Solidarność” z naciskiem podkreślał w swoim krótkim kapłańskim życiu fundamentalne znaczenie ludzkiej godności. Trzeba dzisiaj bardzo dużo mówić o godności – apelował kapłan, aby zrozumieć, że człowiek przerasta wszystko, co może istnieć na świecie, prócz Boga. Przerasta mądrość całego świata. Słowa te wypowiedziane przez błogosławionego kapłana w 1984r. są aktualne i dzisiaj. Jeśli u pracodawcy faktycznie będzie szanowana godność pracownika to nie będzie klimatu do rozwijania przestępczych praktyk przez potencjalnych mobberów czy przestępców ukierunkowanych na wyzysk i prześladowanie innych.