Kazimierz Pasternak
W świetle ustawy kodeks pracy art. 104 § 1 – regulamin pracy ustala organizację i porządek w procesie pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników.
Bezpieczeństwo i higiena pracy to jeden z istotnych segmentów regulaminów pracy uzgadnianych z organizacjami związkowymi. O treści regulaminowych regulacji powiadamiani są pracownicy, którzy własnoręcznym podpisem potwierdzają znajomość norm prawnych zawartych w regulaminie pracy.
Najczęściej rozdziały dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy są skonstruowane w sposób ogólnikowy z przeniesieniem już obowiązujących norm prawnych ustawowych, co praktycznie utrudnia i to znacząco ich egzekwowalność, szczególnie przez pracownika. Tego rodzaju swoista „filozofia” tworzenia norm prawnych zawartych w regulaminie pracy nie pozwala na szczegółowe sprecyzowanie praw i obowiązków zarówno pracodawcy jak i pracownika w ujęciu realiów zakładowych.
Normy ustawowe ogólnie skonstruowane nie zostawiają miejsca na szczegóły, które są rozwiązywalne w zakładowych źródłach prawa. Regulamin pracy, w rozdziale bezpieczeństwo i higiena pracy, winien między innymi określać sposób informowania pracownika o ryzyku zawodowym. Ustawowe prawo nie wykonania polecenia, w przypadku stwierdzenia bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia pracownika, także wymaga regulaminowego doprecyzowania w celach dowodowych, poprzez określenie sposobu informowania bezpośredniego przełożonego o opuszczeniu stanowiska pracy. Doprecyzowania wymaga czas realizacji badań lekarskich okresowych i kontrolnych, które bezwzględnie winny być wykonywane w godzinach pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Występujące na określonych stanowiskach pracy czynniki szkodliwe, uciążliwe, niebezpieczne wymagają precyzyjnego umiejscowienia, określenia obowiązków pracodawcy w tym zakresie oraz praw pracownika. Pracownicy w przypadku zagrożenia pożarowego winni szczegółowo znać procedury postępowania w przypadkach udzielenia pierwszej pomocy medycznej ze zwalczaniem pożarów i ewakuacją włącznie. Temu służą szkolenia. Są także wyznaczeni pracownicy do udzielania pierwszej pomocy i podejmowania działań w sferze zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników, których znane winny być co najmniej nazwiska, numery telefonów. Regulamin winien określać czasookresy użytkowania odzieży roboczej ochronnej i obuwia oraz sposoby ich wymiany w sytuacjach, kiedy nie spełniają wymogów bezpieczeństwa czy norm ochronnych.
Są to zaledwie nieliczne kwestie, które winny podlegać regulaminowemu doprecyzowaniu w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.