KALENDARIUM
Najważniejsze wydarzenia w historii
Regionu Świętokrzyskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” 1980 -1989
1.
Sierpień 1980 roku – krótkotrwałe akcje strajkowe w Kielcach – Fabryka Samochodów Specjalizowanych „Polmo-SHL”, Fabryka Łożysk Tocznych „Iskra”; w Skarżysku-Kamiennej – Zakłady Metalowe „Predom-Mesko”; w Starachowicach – Fabryka Samochodów Ciężarowych.
2.
29 – 30 sierpnia 1980 – strajk w Fabryce Łożysk Tocznych „Iskra”; powstanie Zakładowego Komitetu Strajkowego, sformułowanie 32 postulatów.
3.
11 września 1980 – początek drugiego strajku w „Iskrze”.
4.
13 września 1980 – powstanie Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego Kieleckich Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych; pierwszym przewodniczącym Tadeusz Janaszek.
5.
24 września 1980 – podpisanie w Warszawie przez Mirosława Domińczyka deklaracji przystąpienia Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego do Krajowej Komisji Porozumiewawczej „Solidarność”.
6.
19 października 1980 – ukazuje się pierwszy numer pisma „Solidarność Świętokrzyska” – od trzeciego numeru: „Biuletyn NSZZ »Solidarnośc« Regionu Świętokrzyskiego”.
7.
3 listopada 1980 – zmiany personalne; przewodniczącym Zarządu zostaje wybrany Mirosław Domińczyk, jego zastępcami Henryk Kuliński i Ryszard Iwańczyk.
8.
Styczeń 1981 – 90% zakładów zrzeszonych w regionalnej strukturze „Solidarności” bierze udział w dwugodzinnym ogólnopolskim strajku ostrzegawczym.
9.
23 lutego 1981 roku – powołanie Prezydium Założycielskiego Komitetu Obrony Więzionych i Prześladowanych za Przekonania.
10.
27 marca 1981 – udział w ogólnopolskim strajku ostrzegawczym – w związku z tak zwaną prowokacją bydgoską – wszystkich struktur związkowych zrzeszonych w „Solidarności”.
11.
20, 22, 26 czerwca i 4-5 lipca 1981 – Walny Zjazd Delegatów Regionu Świętokrzyskiego „Solidarność”; wybór nowego Zarządu Regionu; przewodniczącym Zarządu zostaje Marian Jaworski, jego zastępcami Michał Chałoński i Jerzy Stępień.
12.
Sierpień – październik 1981 – napięcie społeczne i groźba masowych strajków w Starachowicach, Jędrzejowie, Busku-Zdroju i Ostrowcu Świętokrzyskim spowodowane złym stanem zaopatrzenia ludności w podstawowe artykuły żywnościowe.
13.
Kielce, 10 listopada 1981 – niezależne obchody rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości; w przyjętej rezolucji domagano się „aby dzień 11 listopada stał się oficjalnym świętem państwowym” a „Godłu Polskiemu” została „przywrócona korona” – „jako symbol Odzyskania Niepodległości”.
14.
13 – 15 grudnia 1981 – strajk okupacyjny w Hucie imienia Marcelego Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim.
15.
Do końca grudnia 1981 roku – internowanie 312 osób z województwa kieleckiego.
16.
Grudzień 1981 roku – początek akcji niesienia pomocy internowanym i ich rodzinom przez Kościół – w 1982 roku formalnie ogłoszono powstanie Biskupiego Komitetu Pomocy Potrzebującym.
17.
13 – 22 czerwca 1982 – zbiorowa głodówka w ośrodku odosobnienia w Kielcach.
18.
Koniec sierpnia 1982 roku – pierwsze aresztowania członków Komitetu Oporu Społecznego w Kielcach.
19.
31 sierpnia 1982 – demonstracje uliczne w Kielcach i Starachowicach z udziałem kilku tysięcy osób; w Kielcach dochodzi do brutalnej interwencji funkcjonariuszy ZOMO; 7 listopada umiera, pobity podczas demonstracji w Kielcach, Stanisław Rak.
20.
Luty 1983 – pobyt Lecha Wałęsy w Suchedniowie, Skarżysku-Kamiennej i Wąchocku.
21.
l maja 1983 – próba – zablokowana przez Milicję Obywatelską – przeprowadzenia niezależnej manifestacji w Kielcach.
22.
Kwiecień – czerwiec 1984 – akcje ulotkowe podziemia na dużą skalę nawołujące do zbojkotowania wyborów do rad narodowych w dniu 17 czerwca 1984 roku.
23.
3 – 16 grudnia 1984 – protest młodzieży Zespołu Szkół Zawodowych we Włoszczowie w obronie usuniętych krzyży.
24.
Kielce l maja 1985 – wpadka drukarni Kieleckiego Komitetu Oporu Społecznego.
25.
12 października 1986 – powstanie jawnej Tymczasowej Rady Solidarności Regionu Świętokrzyskiego – w składzie: Marian Jaworski, Kazimierz Koruba, Bogdan Ryś, Jerzy Stępień przekształconej później w Regionalną Komisją Wykonawczą.
26.
10 – 12 czerwca 1988 – uroczystości pogrzebowe majora Jana Piwnika „Ponurego” między innymi w Janowicach, Wąchocku i na Wy”kusie w Górach Świętokrzyskich z udziałem tysięcy ludzi otwarcie manifestujących swoje przekonania polityczne.
27.
Czerwiec 1988 – styczeń 1989 – powstawanie jawnych komisji zakładowych „Solidarności” w najważniejszych zakładach pracy województwa kieleckiego.
28.
7 kwietnia 1989 – powołanie Komitetu Obywatelskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” Regionu Świętokrzyskiego – 7 września 1989 roku nastąpiło przekształcenie w Świętokrzyski Komitet Obywatelski z Jerzym Stępniem jako przewodniczącym.
29.
4 maja 1989 – przekształcenie Regionalnej Komisji Wykonawczej Regionu Świętokrzyskiego w Tymczasowy Zarząd Regionu Świętokrzyskiego „Solidarność” z Marianem Jaworskim na czele.
30.
4 czerwca 1989 – w wyborach do Sejmu i Senatu wszyscy kandydaci Komitetu Obywatelskiego zdobyli mandaty poselskie – Juliusz Braun, Edward Rzepka, Michał Chałoński, Adam Mitura, Tadeusz Kowalczyk, Maria Stolzman i senatorskie – Jerzy Stępień, Stanisław Żak.
31.
Grudzień 1989 – drugi Walny Zjazd Delegatów Regionu Świętokrzyskiego „Solidarność”; przewodniczącym Zarządu Regionu został wybrany Waldemar Bartosz.
Opracował
doktor Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki
Delegatura Instytutu Pamięci
Narodowej w Kielcach
Publikacja za: Kuryer Kielecki specjalna gazeta okolicznościowa, 25 października 2010.
Kuryer Kielecki wydają: Echo Dnia i Kielecki Ochotniczy Szwadron Kawalerii im. 13 Pułku Ułanów Wileńskich. Partnerzy wydawnictwa: NSZZ „Solidarność” Region Świętokrzyski i Instytut Pamięci Narodowej