Marta Śnioch
Nieuprawnione jest różnicowanie w regulaminie wynagradzania wysokości dodatku motywacyjnego dla nauczycieli i dla dyrektora szkoły. Rada gminy nie ma również prawa do wskazywania dni i okresów, w których dodatki będą albo nie będą przysługiwały. Takie stanowisko zajął Wojewoda Kujawsko-Pomorski w wystąpieniu nadzorczym nr 19/2024 z 18 marca 2024 r.
Rada gminy w województwie kujawsko-pomorskim podjęła uchwałę, w której ustaliła wysokość dodatku motywacyjnego dla nauczycieli na poziomie od 3% do 7%, a dla dyrektora – od 10% do 30%. Wojewoda Kujawsko-Pomorski uznał, że to naruszenie Karty Nauczyciela i stwierdził nieważność uchwały w tej części. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia powołał przepisy Karty Nauczyciela i orzecznictwo sądowe.
Organ nadzoru zwrócił uwagę, że art. 30 ust. 2 Karty Nauczyciela normuje zagadnienie wysokości zarówno wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela, jak i dodatków do tego wynagrodzenia, stanowiąc, że wysokość wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela uzależniona jest od stopnia awansu zawodowego, posiadanych kwalifikacji oraz wymiaru zająć obowiązkowych, a wysokość dodatków odpowiednio od okresu zatrudnienia, jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zająć, powierzonego stanowiska lub sprawowanej funkcji oraz trudnych lub uciążliwych warunków pracy.
Powołał przy tym wyrok NSA z 22 maja 2013 r. (sygn. akt I OSK 203/13), zgodnie z którym dodatek ten nie jest obligatoryjnym, stałym, niezmiennym składnikiem wynagrodzenia, lecz dodatkiem motywującym, fakultatywnym, odnoszącym się do jakości świadczonej pracy i wykonywania dodatkowych zadań lub zajęć. Nie jest też dodatkiem związanym z powierzonym stanowiskiem lub sprawowaną funkcją. Jakość świadczonej pracy i wykonywanie dodatkowych zadań lub zajęć podlega ocenie przy spełnieniu szczegółowych warunków uzasadniających przyznanie prawa do tego dodatku. Podobne stanowisko zajął WSA we Wrocławiu w wyroku z 10 września 2013 r. (IV SA/Wr 315/13), zgodnie z którym nie można różnicować wysokości dodatku motywacyjnego dla nauczycieli i dla dyrektora szkoły. Niewątpliwie narusza to w istotny sposób ww. przepisy Karty Nauczyciela.
Rada Gminy wskazała okres za jaki dodatek funkcyjny przysługuje, tj. od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu nieobecności dyrektora szkoły z przyczyn innych niż urlop wypoczynkowy.
W ocenie organu nadzoru norma kompetencyjna zawarta w art. 30 ust. 6 Karty Nauczyciela nie zawiera upoważnienia dla organu prowadzącego szkołę do wskazywania dni i okresów, w których ww. dodatki będą albo nie będą przysługiwały.
Stosownie do art. 91c ust. 1 Karty Nauczyciela w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy. W konsekwencji okresy, za które pracownik zachowuje lub traci prawo do wynagrodzenia regulują art. 80 i następne Kodeksu pracy oraz stosowne przepisy Karty Nauczyciela. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 7 sierpnia 2020 r. (sygn. akt III SA/Łd 142/20) uznał, że zmiana wysokości wynagrodzenia z innych przyczyn następuje z pierwszym dniem najbliższego miesiąca kalendarzowego, jeżeli inne przyczyny nie nastąpiły od pierwszego dnia danego miesiąca kalendarzowego.
W pojęciu „warunki przyznawania dodatków” w żaden sposób nie mieści się uprawnienie do określenia, kiedy dodatek jako składnik wynagrodzenia powinien być wypłacany lub kiedy nie przysługuje. Rada nie może określić tej kwestii w formie uchwały, ponieważ tę materię regulują przepisy rangi ustawowej.
Ponadto wskazał, że dodatki wymienione w art. 30 ust. 1 pkt 2 Karty Nauczyciela stanowią integralną część wynagrodzenia nauczyciela o ile zostały przyznane, przysługują nauczycielowi wraz z wynagrodzeniem zasadniczym (wyrok WSA w Olsztynie z 13 maja 2014 r., sygn. akt II SA/Ol 329/14, wyrok WSA we Wrocławiu z 25 lutego 2009 r., sygn. akt IV SA/Wr 494/08).