Marta Śnioch
Ustawa o ochronie sygnalistów przewiduje możliwość zgłaszania naruszeń prawa dotyczących poniższych kategorii:
1. Korupcja – będzie to np.:
• łapówkarstwo czynne i bierne,
• płatna protekcja,
• przekupstwo w sektorze prywatnym.
2. Zamówienia publiczne – będą to np.:
• ustawienie warunków przetargu pod konkretnego wykonawcę, tak aby wykluczyć inne podmioty,
• tworzenie fikcyjnych wymagań, które może spełnić tylko konkretna firma,
• zmowy przetargowe między oferentami lub między zamawiającym a oferentem,
• fałszowanie dokumentów finansowych, certyfikatów, referencji,
• łapówki, niewłaściwe prezenty i zaproszenia.
3. Usługi, produkty i rynki finansowe – będzie to np.:
• prowadzenie działalności bez wymaganej licencji wydanej przez organy nadzoru,
• wprowadzenie klientów w błąd lub ukrywanie istotnych informacji,
• brak przejrzystości w umowach i nieinformowanie o ryzykach związanych z danym instrumentem finansowym lub inwestycjami,
• oferowanie produktów finansowych niezgodnych z prawem polskim lub regulacjami UE,
• manipulowanie cenami papierów wartościowych,
• fałszownie dokumentacji finansowej.
4. Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – będzie to np.:
• brak identyfikacji klienta i weryfikacji jego tożsamości przed nawiązaniem stosunków gospodarczych lub przed przeprowadzaniem transakcji okazjonalnej,
• brak raportowania podejrzanych transakcji do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF) lub opóźnienia w tym zakresie,
• brak dokumentacji związanej z identyfikacją klienta, transakcjami lub analizą ryzyka przez wymagany okres 5 lat,
• brak współpracy z GIIF, nieudzielenie odpowiedzi na żądania lub przekazywanie fałszywych informacji.
5. Bezpieczeństwo produktów i ich zgodność z wymogami – będzie to np.:
• wprowadzanie do obrotu produktów niebezpiecznych,
• brak odpowiedniego oznakowania, znaków bezpieczeństwa czy wymaganych ostrzeżeń na produktach,
• wprowadzanie na rynek produktów bez odpowiednich certyfikacji,
• wystawianie fałszywych certyfikatów,
• nieprawidłowe paczkowanie i fałszywe informacje na etykietach.
6. Bezpieczeństwo transportu – będą to np.:
• nieprawidłowe zabezpieczanie ładunków niebezpiecznych,
• eksploatacja taboru kolejowego bez wymaganych certyfikatów lub fałszerstwa w certyfikacji,
• nieprawidłowe procedury i braki w zarządzaniu ruchem kolejowym, morskim czy lotniczym,
• naruszenie zasad bezpieczeństwa na lotniskach, zwłaszcza na pasach startowych,
• eksploatacja statku bez wymaganych badań technicznych.
7. Ochrona środowiska – będą to np.:
• nielegalne składowanie odpadów lub ich spalanie bez wymaganych zezwoleń,
• przekraczanie dopuszczalnych norm emisji szkodliwych substancji do atmosfery, czy to w przemyśle, czy w działalności komercyjnej,
• działalność rolnicza lub budowlana prowadząca do niszczenia miejsc zamieszkiwanych przez gatunki zwierząt objęte ochroną lub prowadząca do degradacji gleb rolnych i leśnych,
• nielegalne aktywności w parkach narodowych, rezerwatach i obszarach chronionych.
8. Ochrona radiologiczna i bezpieczeństwo jądrowe – będą to np.:
• nieprzestrzeganie norm bezpieczeństwa w zakresie eksploatacji i utrzymania instalacji jądrowych,
• nielegalne używanie źródeł promieniowania jonizującego,
• niedopełnienie obowiązków w zakresie nadzoru i kontroli,
• naruszenia procedur w razie awarii lub wypadku jądrowego.
(Cd w następnym wydaniu Tygodnika Solidarność Świętokrzyska)