Waldemar Bartosz
Coraz częściej spotykamy się z sytuacją, w której pracodawca domaga się od związku zawodowego podania imiennej listy członków danego związku. Bywa nawet tak, że wypowiada wcześniej umowę o pracę z pracownikiem nie zawiadamiając wcześniej organizacji związkowej o takim zamiarze, argumentując tym, że nie wiedział, że pracownik ten jest członkiem związku zawodowego. Spotykamy się też z innymi „obrazkami”, np. kiedy pracodawca na podstawie listy odprowadzających składki związkowe, określa (nawet publicznie) nazwiska związkowców. Tak się dzieje i przytoczone przykłady są znane z autopsji.
W każdym z tych przypadków łamane jest obowiązujące prawo. Przynależność do związku zawodowego jest dobrem osobistym człowieka a to dobro jest prawnie chronione. Podstawowym przepisem dotyczącym ochrony dóbr osobistych jest art. 30 Konstytucji RP z dn. 2 kwietnia 1997r., zgodnie z którym przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło praw i wolności człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona są obowiązkiem władz publicznych. Dobra te przykładowo wymienia ustawa Kodeks Cywilny w art. 23, zaliczając do nich zdrowie, wolność, cześć, swobodę sumienia, wizerunek, itp.
Również Ustawa o ochronie danych osobowych (Dz.U z 2002r. nr 101, poz.. 926) stanowi, że informacja o członkostwie w związku zawodowym jest daną wrażliwą. Co istotne, wrażliwe dane osobowe związane z informacją o przynależności związkowej, to nie tylko te wskazujące bezpośrednio na członkostwo. Są do takie informacje, które tylko pośrednio mogą wskazywać na taką przynależność, np. o płaceniu składek na związek zawodowy.
Ochrona dóbr osobistych wiąże się także z konsekwencjami za naruszenie tych dóbr. Zadośćuczynienie za takie naruszenie wynika zarówno z przytoczonego przepisu Kodeksu Cywilnego jak i RODO (art. 82 RODO).
Istotne jest więc, aby w działalności związkowej, posiadając tę wiedzę, nie ulegać niektórym żądaniom pracodawców wchodzących swymi działaniami w sferę prywatności a do nich należy m.in. kategoria dóbr osobistych.