Otrzymaliśmy od pracownika wniosek na podstawie art. 293 Kodeksu pracy o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Jednak we wniosku jest zawarta wyłącznie prośba o podwyżkę. Pracownik napisał, że przez 2 lata nie otrzymał żadnej podwyżki mimo galopującej inflacji, co zmniejszyło jego bezpieczeństwo finansowe i nie starcza mu na opłaty, więc w związku z tym wnosi o podwyżkę o wskaźnik inflacji za ostatnie 2 lata. Czy jako pracodawca musimy się odnieść do tego wniosku? Czy faktycznie jest to wniosek o bezpieczne warunki pracy i czy pracownik ma uprawnienie do występowania o podwyżkę na podstawie tego przepisu?
Wniosek pracownika o podwyżkę nie powinien być złożony na podstawie art. 293 Kodeksu pracy. Przewidziany w tym przepisie wniosek dotyczy tylko „zmiany rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy, w tym polegające na zmianie rodzaju pracy lub zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy”. Natomiast bez względu na tryb, w jakim pracownik zawnioskował o podwyżkę, dobrą praktyką pracodawcy będzie przekazanie mu odpowiedzi, w której pracodawca poinformuje o swojej decyzji w sprawie przyznania podwyżki. Odpowiedzi tej można udzielić w dowolnej formie, także ustnej. Nie ma też konieczności zachowania 1-miesięcznego terminu odpowiedzi, choć najlepiej, jeśli byłaby ona udzielona bez zbędnej zwłoki.
Pracownik zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy może raz w roku kalendarzowym wystąpić do pracodawcy z wnioskiem, złożonym w postaci papierowej lub elektronicznej, o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy, w tym polegające na zmianie rodzaju pracy lub zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy (art. 293 § 1 Kodeksu pracy). Do okresu zatrudnienia pracownika u danego pracodawcy wlicza się pracownikowi okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeżeli zmiana pracodawcy nastąpiła na zasadach określonych w art. 231 Kodeksu pracy (przejęcie całego lub części zakładu pracy przez innego pracodawcę), a także w innych przypadkach, gdy z mocy odrębnych przepisów nowy pracodawca jest następcą prawnym w stosunkach pracy nawiązanych przez pracodawcę poprzednio zatrudniającego tego pracownika. Nie dotyczy to pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na okres próbny.
Przepis Kodeksu pracy wskazuje, co może być przedmiotem wniosku pracownika o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Wniosek może zawierać prośbę o:
• zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony,
• bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy, w tym polegające na zmianie rodzaju pracy lub zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy.
Wątpliwości nie budzi możliwość wystąpienia przez pracownika o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony. Natomiast pojawiają się problemy z interpretacją, co mieści się w pojęciu „bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy”. Wskazano tylko przykładowo, że może to być zmiana rodzaju pracy lub wymiaru czasu pracy na pełny. Jednak analizując charakter wskazanych w treści przepisu przykładów, należy uznać, że „bardziej bezpieczne i przewidywalne warunki pracy” dotyczą kwestii organizacyjnych. Może to być np. zmiana: systemu czasu pracy, rozkładu czasu pracy, miejsca wykonywania pracy. Wnioski o podwyższenie wynagrodzenia za pracę nie powinny być składane w trybie art. 293 Kodeksu pracy. Jednak należy zaznaczyć, że pracownik, choć nie w trybie wniosku o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy, ma prawo złożyć pracodawcy prośbę o podwyżkę.
Oprac.: Dział Pomocy Związkowej
Zarządu Regionu Świętokrzyskiego
NSZZ „Solidarność”